وه فایی

    

 

غه‌مزه‌ده‌ی خۆتم، نیشانه‌ی تیری موژگانم مه‌که‌!
عاشقی ڕووتم عه‌زیزم! تیره‌بارانم مه‌که‌!

به‌س دڵم بشکێنه‌ به‌م ئه‌برۆیه‌ بۆ ماچی ده‌مت
مه‌مده‌ به‌ر تیغ و له‌سه‌ر هیچێ له‌ گریانم مه‌که‌!

سه‌د که‌ڕه‌ت کوژراوی یار بم لێم مه‌پرسه‌ ئه‌ی ته‌بیب!
ده‌ردی یارم خۆشتره‌، بێهووده‌ ده‌رمانم مه‌که‌!

په‌نجه‌که‌ی پاکی له‌سه‌ر خوێنی وه‌فایی بۆته‌ گوڵ
ده‌مکوژێ و پێشم ده‌ڵێ: ”ئالووده‌دامانم مه‌که‌“!

 

ئاماده کردن/ مادح علی اقدم

غه‌زه‌ل: بیرێکم له‌ ســــــــه‌ر دایه

غه‌زه‌ل: بیرێکم له‌ ســــــــه‌ر دایه

حافزی شیرازی‌

بیرێکم له‌ ســــــــه‌ر دایه‌ که‌ گه‌ر له‌ ده‌ستم به‌ر بێ
کارێکی ده‌ست پێده‌که‌م، هه‌رچی غه‌مه‌ به‌سه‌ر بێ

تێبپــــــــــــه‌ڕێ ده‌ورانی گـــــــــــــه‌لێ تاڵتر لـه‌ ژه‌هر
ڕۆژگاری وه‌ک شـــــــــــه‌کر، دیسان به‌ ژیانم وه‌ر بێ

بولبولی ئاشق! ته‌مه‌ن بخوازه‌ کـــــــــــــــه‌ عاقیبه‌ت
باغ دێ بڕازێته‌وه‌، هــــــــــــــه‌م سووره‌گوڵی به‌ر بێ

"خۆی سه‌برو زه‌فه‌ر هه‌ردوو له‌ دۆستانی قه‌دیمن"
هه‌ر له‌سای سه‌بره‌ که‌وا نۆره‌و ده‌وره‌ی زه‌فه‌ر بێ

چاک‌ و خراپ‌ هـــــه‌ردووکیان متی خۆیان ده‌نوێنن
تا تۆ کـــامه‌ت به‌دڵ بێ، یاکه‌ چیت به‌ نه‌زه‌ر بێ

شوێنی دوانی دژان نییه‌ هــــه‌رگیز خه‌ڵوه‌تی دڵان
دێوه‌زمـــــه‌ وه‌ختێ ده‌رچێ، دیاره‌ فریشته‌ ده‌ر بێ

له‌ به‌ر ده‌رگـــــــــــای ئه‌ربابی بێ مروه‌تی دنیایه‌
تا چـه‌نده‌ داده‌نیشی، که‌ خواجه‌ له‌ ده‌ر ‌ده‌ر بێ؟

قسه‌ی خاوه‌ن ده‌سه‌ڵات هـــه‌روه‌ک شه‌وی یه‌ڵدایه‌
گزینگ لـــــه‌ خۆر بخوازه،‌ بڵێ له‌ سوێگه‌ ده‌ر بێ!

ســـه‌ری خـه‌فڵه‌تی حافز، له‌و سه‌رایه‌ سه‌یر نییه‌
کێ سه‌ر له‌مه‌یخانه‌ دا له‌گشت شت بێخه‌به‌ربێ!

شعری زیبا از قاسم موید زاده (ماموستا هلو)

یاره‌ ژیکه‌ڵانه‌که‌م !

یاره‌ ژیکه‌ڵانه‌که‌م !
گوڵم !
به‌ هه‌ر نیگایێ ، مه‌وجی چاوه‌ مه‌سته جوانه‌که‌ت ،
ده‌چێته‌ ناو دڵم !
هه‌ر به‌ گوێی دڵم !
گوێ ده‌گرمه‌ گرفه‌ گرفی شیعره‌ ئاگرینه‌که‌ت .
شیعره‌ ڕێک و پێکه‌که‌ی
به‌ تاو و تینه‌که‌ت !
هه‌ر به‌ چاوی دڵ ده‌ڕوانمه‌ دیمه‌نی ئه‌وینه‌که‌ت !
تۆ ! ئه‌وینمی ..
ڕێک و پێک ترینه‌ شیعری تاکو ئێسته‌ هه‌ڵنه‌به‌ستراوی ژینمی !
تۆ ! هه‌ڵۆی خه‌یاڵی هه‌ڵفڕینمی !
هه‌ر ده‌که‌ومه‌ سه‌ر هه‌وا ، به‌ هه‌ڵفڕینه‌که‌ت !
به‌ جازیبه‌ی ڕه‌وه‌ندی تێپه‌ڕینه‌که‌ت !
به‌ شیعری باڵی چه‌نده‌ ڕه‌نگی تاوسی خه‌یاڵ
به‌ خوێندنه‌وه‌ی سروودی مه‌رگی کۆرپه‌ نازه‌نینه‌که‌ت ،
مه‌رگی کۆرپه‌ نازه‌نینه‌که‌ت
لاده‌ لاده‌ لاده‌ لا ده‌له‌چکه‌ ته‌سکه‌ که‌سکه‌که‌ت !

خۆشه‌ویسته‌که‌م !
عه‌زیزه‌که‌م ! گه‌زیزه‌که‌م !
تاقه‌ ڕۆڵه‌ جوانه‌مه‌رگه‌که‌ی به‌هاری کورت !
ڕۆڵه‌ خۆشه‌ویسته‌که‌ی ته‌لان و کێو و چه‌م !
تۆ ! هه‌زرا ئایه‌تی ، له‌ کانیاوی پڕ له‌ ئاو و خیزه‌که‌م !
له‌ کاتی تونییایه‌تی ،
به‌ چه‌شنی بیری به‌رزه‌فڕ، بێ سنوور و بێ نیهایه‌تی ،
تۆ ! قیامه‌تی !
دڵستێن و دڵڕفێن و خه‌وڕه‌وێنمی !
تۆ ! ته‌واونوێنی عه‌شقی پاک و خه‌مڕه‌وێنمی !
تۆ ! په‌ل و نه‌مام ڕاوه‌شێنی باخی باده‌ هێنمی !
تێکه‌ڵاوی گوشت و پێست و ئێسک و خوێنمی !
خوێنی خوێنه‌که‌م !
هیچ وه‌بیرته‌ ئه‌وده‌مه‌ی
که‌ که‌وتمه‌ جه‌غزی که‌سکه‌ که‌سکی چاوه‌ مه‌سته‌ که‌سکه‌کانی
پڕ له‌ سیحر و جوانی تۆ ؟
بوومه‌ مه‌ستی مه‌ست و سێحری سێحری چاوه‌ مه‌سته‌کانی تۆ ؟
ده‌ستی خۆم بڕی !.
ده‌ستی خۆم بڕی به‌ به‌ژنی باڵی شیعری ئاڵی ته‌م نیشانی تۆ .
بۆیه‌ کورته‌ ده‌ستی ئه‌من و
خوێن ده‌بارێ هه‌ر له‌ هه‌وری عاسمانی مانی تۆ .
جوانه‌ بووکه‌که‌ !
هه‌ر هه‌نووکه‌ ده‌مهه‌وێ
که‌ بێمه‌ جێی ژوانی تۆ .
مه‌رگی کۆرپه‌ نازه‌نینه‌که‌ت
لاده‌ لاده‌ لاده‌ لا ده‌له‌چکه‌ ته‌سکه‌ که‌سکه‌که‌ت !

ها.. ترووسکه‌که‌م
جامی دڵ پڕی شه‌ڕابی شه‌وقی شیعری شه‌و شه‌وه‌
به‌و نیگایه‌ پاکه‌ مه‌نده‌یه‌ت
وه‌سوه‌سه‌ی دڵی پڕم هه‌لا هه‌لاکه‌، ببیه‌ شیعره‌که‌م !
ببیه‌ شیعره‌که‌م
تاکه‌ ڕۆشنایی خاته‌ هه‌وری دڵ برووسکه‌که‌ت .
تا ڕه‌ها بی گوڵپه‌ڕی خه‌یاڵی ناسکی
تاسکه‌ تاسکی
ئاسکی باسکی
بسکه‌که‌ت .
لاده‌ لاده‌ لاده‌ لا ده‌له‌چکه‌ ته‌سکه‌ که‌سکه‌که‌ت !

 

 

کچی به یان ماموستا ایلخانی زاده

 کچی به‌یان

من ئه‌ڵێم :
په‌پووله‌یه‌ک فڕی به‌ باڵی سه‌وز و سووره‌وه‌
من ئه‌ڵێم :
گوڵێ به‌ ده‌م شنه‌ی شه‌ماڵه‌وه‌ بزه‌ی بزووت
تۆ ئه‌ڵێی :
چ بوو په‌پووله‌یه‌ک فڕی
یانه‌ سووره‌گوڵ ، زه‌رده‌ که‌وته‌ لێوی ناسکی
من ئه‌ڵێم :
هه‌تا هه‌تایه‌ ده‌وری جوانی یه‌
ئه‌مڕۆ گه‌ر هه‌تاو که‌سیره‌یه‌ نه‌ماوه‌ ئاگر و گڕی
مێرگی ئاسمان به‌ سووتمانی هه‌وری لۆکه‌یی نه‌زۆک
پڕ له‌ خاڵ و قۆپه‌نه‌
جه‌نگه‌ڵێ که‌ جێ ژوانی پۆله‌ پۆڕی باڕی یه‌
جێگه‌ مۆڵی که‌متیار و گورگ و ڕێوی یه‌
شۆڕه‌بی که‌ بۆته‌ داری چاکی بێ نه‌شه‌ و شنه‌
زه‌لکه‌ گه‌ر ته‌یاری تێر و قۆشه‌نه‌
خۆشه‌ویسته‌که‌م
له‌ په‌نجه‌ره‌ی نیوه‌تاکی بوومه‌لێڵه‌وه‌
چاوی من له‌ دیمه‌نی کچی به‌یانی یه‌
له‌ حه‌نجه‌ره‌ی زه‌مانه‌وه‌
گوێم له‌ زه‌مزه‌مه‌ی زوڵاڵی خیزه‌ ورده‌کانی کانیه‌.
باسی شه‌و مه‌که‌ نه‌ شایه‌ری شه‌وم
باسی خه‌و مه‌که‌ له‌ لای هومێدێکه‌وه‌ فێره‌ سه‌ر ڕه‌وم
به‌و ده‌مه‌ت که‌ بۆنی سه‌د به‌هاری لێوه‌ دێ
بۆنی ده‌شتی به‌ختیاری باوه‌شی چیای، به‌ ده‌ستی با
به‌ گوڵ چناوی، لێوه‌ دێ
بۆنی سه‌رسه‌کۆی به‌ کاگڵی ، به‌ ئاوپژاوی، لێوه‌ دێ
پێم مه‌ڵی که‌ داکه‌وم
پێم مه‌ڵێ که‌ ئاڵی زاڵی شه‌و، چاوی بێخه‌وی چڕه‌
پێم مه‌ڵێ نه‌هاتنه‌وه‌ ئه‌وه‌ی که‌ چوون
مه‌گری بۆ خه‌ساری بێ گه‌ڕانه‌وه‌
ڕێگه‌مان دوور و سه‌خت و قاقڕه‌
خۆشه‌ویسته‌که‌م
ئێمه‌ نوێنه‌ری خه‌باتی ڕۆژهه‌ڵات
ڕۆژهه‌ڵاتی سووری ئاگرین
فێر نه‌بووین به‌زین و دابه‌زین
ڕانه‌هاتووه‌
چاوی قاره‌مانی کورد
به‌ شه‌ونمی گرین
خۆشه‌ویسته‌که‌م
له‌ په‌نجه‌ره‌ی نیوه‌تاکی بوومه‌لێڵه‌وه‌
چاوی من له‌ دیمه‌نی کچی به‌یانی یه‌
له‌ حه‌نجه‌ره‌ی زه‌مانه‌وه‌
گوێم له‌ زه‌مزه‌مه‌ی زوڵاڵی خیزه‌ ورده‌کانی کانی یه‌

 

ئاماده کردن /مادح  علی اقدم

هۆنراوە ی شار ((ماموستا سواره ایلخانی زاده))

 

گوڵم

دڵم پڕه‌ له‌ ده‌رد و کوڵ

ئه‌ڵێم بڕۆم له‌ شاره‌که‌ت

ئه‌ڵێم به‌ جامێ ئاوی کانیاوی دێ یه‌که‌م

عیلاجی که‌م کوڵی دڵی پڕم،له‌ ده‌ردی ئینتزاره‌که‌ت

وه‌ره‌ز بووگیانی من له‌ شارو هاڕه‌هاڕی ئه‌و

له‌رۆژی چڵکنی نه‌خۆش وتاوویاوی شه‌و

ئه‌ڵێم بڕۆم له‌ شاره‌که‌ت

له‌شاری چاو له‌به‌رچرای نێئۆن شه‌واره‌که‌ت

بڕۆمه‌ دێ که‌ مانگه‌ شه‌وبزێته‌ ناوبزه‌م

چلۆن بژیم له‌شاره‌که‌ت

که‌پڕبه‌دڵ دژی گزه‌م؟

له‌ شاره‌که‌ت،که ‌ره‌مزی ئاسن ومناره‌یه‌

مه‌لی ئه‌وین غه‌واره‌یه‌

ئه‌ڵێی له‌ ده‌وری ده‌ست وپێم

ئه‌وه‌ی که‌ تێڵ وتان و ڕایه‌ڵه‌،که‌ڵه‌بچه‌یه‌

ئه‌وه‌ی که‌ په‌یکه‌ره‌ میسالی داوه‌ڵه‌

ئه‌ وه‌ی که‌ داره‌تێڵه‌،مه‌زهه‌ری قه‌ناره‌یه‌

له‌ شاره‌که‌ت که‌ مه‌ندی دووکه‌ڵه‌

که‌دێته‌ده‌ر له‌ ماڵی ده‌وڵه‌مه‌ند

وه‌تیشکی بێ گوناهی خۆره‌ تاو ئه‌خاته‌به‌ند

له‌هه‌رشه‌قام وکووچه‌یه‌ک شه‌پۆڕی شینه‌

دێ به‌ره‌و دڵم

ده‌ستی گه‌رمی ئاشنانیه‌ که‌ ئه‌ی گوشم

ده‌ستی چێوی یه‌

له‌شاره‌که‌ت زه‌لیله‌ شێر،

باوی رێویه‌

به‌ هه‌رنیگایه‌کوپه‌تایه‌که‌

ئه‌ڵێم بڕۆم له‌ شاره‌که‌ت

گوڵم،هه‌رێمی زۆنگ وزه‌ل

چلۆن ئه‌بێته‌ جاره‌ گوڵ

له‌ شاری تۆ،له‌ بانی عه‌رشه‌ قۆنده‌ره‌ی دراو

شاره‌که‌ت

ئاسکه‌ جوانه‌ که‌م

ته‌سکه‌ بۆ ئه‌وین و بۆ خه‌فه‌ت هه‌راو

کێ له‌ شاری تۆ،له‌شاری قاتلی هه‌ژار

گوێ ئه‌ داته‌ ئایه‌تی په‌روای دڵ؟

منێ که‌ گۆچی تاوی گه‌رمی به‌رده‌واره‌که‌ی عه‌شیره‌تم

به‌ داره‌ ته‌رمی کووچه‌ ته‌نگه‌ کانی شاره‌که‌ت

رانه‌ هاتووه‌ له‌شم

بناری پڕ به‌هاری دێ

ره‌نگی سوور و شین ئه‌دا

له‌ شێعروعاتیفه‌ی گه‌شم

ئه‌ڵێم بڕۆم له‌شاره‌که‌ت گوڵم

هۆنراوە:سواره‌ ایلخانی زاده‌

شێعرێکی هه ست بزوێن له مامؤستا هێدی

هێدی

ناسره‌ون هه‌ست و خه‌یاڵ، ئه‌ی خۆزگه‌ من دێوانه‌ بام!
خۆزگه‌ ده‌ست و پێم له‌ ناو زنجیری بایه‌ و، وا نه‌بام!

زولفی سه‌ر شانت، عه‌زیزم! کاتێ هاتی شانه‌ که‌ی
من گوتم: ”سه‌د خۆزگه‌ ده‌نکی شانه‌ بام و، شا نه‌بام“!

که‌س وه‌ک ئاوێنه‌ به‌ وردی ناژمێرێ خاڵی ڕووت
بۆیه‌ ئاواتم بوو ئه‌و ئاوێنه‌ به‌سته‌زمانه‌ بام.

شه‌و چه‌قوچۆی جووتێ به‌ی وام ده‌گرێ، ڕۆژێ ڕه‌نگه‌ من
وا نه‌له‌رزیبام له‌ سه‌ر سینگی ئه‌گه‌ر له‌رزانه‌ بام.

نابێ ڕزگارم له‌ دانه‌ی خاڵ و داوی که‌زیه‌که‌ی
من که‌ ده‌مویست قه‌ت له‌ گیری داوودانه‌دا نه‌بام.

زه‌رده‌خه‌نده‌ی لێوه‌کانت هه‌ر هه‌ناسێکی ده‌وێ
ئه‌و ته‌له‌سمه‌م پێ نه‌ده‌شکا من که‌ وه‌ک شه‌وبا نه‌بام.

تا په‌ره‌نگ و پیاڵه‌ وا لاجانگ و لێوت ماچ ده‌که‌ن
من ده‌ڵێم: ”قه‌یدی چ بوو خوایه‌ یه‌کێ له‌و دوانه‌ بام!“

کێ هه‌بوو وه‌ک شه‌م بسووتێ بۆ منی شه‌یدا، ئه‌گه‌ر
خۆم له‌ ده‌وری وی وه‌کوو په‌روانه‌ بێ‌په‌روا نه‌بام؟

شه‌و بوو، ئه‌و بوو، مه‌ی بوو، بسکی باوه‌شێنی ڕووی ده‌کرد
هه‌ر منی بێچاره‌ له‌و ناوه‌ ده‌بوو بێگانه‌ بام.

خۆزگه‌ بۆ ئه‌و پێنج و دوو ڕۆژه‌ی ژیانی خۆم، منیش
هه‌ر وه‌کوو ”هێدی“ مه‌لی تۆفانی بێ هێلانه‌ بام!

ماڵ و سه‌ر ویستم به‌ جارێ وا فیدای تۆ که‌م، وه‌ته‌ن!
ئه‌وڕۆ چیرۆک بێ له‌ ناو گه‌لدا، سبه‌ی ئه‌فسانه‌ بام

 

په‌رێشانی

هێدی

چاره‌ی خه‌می من مه‌ی نییه‌، مه‌یخانه‌‌ بڵێ چی؟
به‌و ده‌رده‌وه‌ مه‌ی نامگرێ، په‌یمانه‌ بڵێ چی؟

پێم وا نییه‌ له‌و غه‌دره‌ له‌ فریام بکه‌وێ که‌س
ئه‌و دۆست بوو وه‌فای بۆم نه‌بوو، بێگانه‌ بڵێ چی؟

بسکت بده‌ ده‌س شانه‌ به‌ڵام چین مه‌خه‌ ئه‌برۆ
زولفی تۆ شنه‌ تێکی ده‌دا، شانه‌ بڵێ چی؟

هه‌ر عاشقه‌ سووچیشی نه‌بێ ده‌یخه‌نه‌ ئه‌ستۆی
شه‌م ئاگری کردۆته‌وه‌، په‌روانه‌ بڵێ چی؟

تاوانی منه‌ ده‌ربه‌ده‌ری و ده‌ردی‌سه‌ری من،
مه‌ل خۆی سه‌ری خۆی هه‌ڵگرێ، هێلانه‌ بڵێ چی؟

شێتی قه‌دی تۆ شه‌رتی له‌گه‌ڵ چۆل و چیا بوو
زانا بێ به‌ زنجیره‌وه‌، دێوانه‌ بڵێ چی؟

خاڵی تۆ به‌ په‌رژین و، خه‌یاڵ ناسک و ساده‌
بێچاره‌ له‌ ناو ئه‌و هه‌موو پاوانه‌ بڵێ چی؟

چیرۆکی جوانیی تۆ له‌ ناو لاپه‌ڕ و دێڕا
ناگونجێ، ئیتر نووسه‌ری ئه‌فسانه‌ بڵێ چی؟

تاسه‌ی تۆ که‌ دامده‌گرێ، ده‌ڵێن: ”ئاخری خێر بێ!“
(هێدی) له‌ گه‌ڵ ئه‌و کۆنه‌برینانه‌ بڵێ چی؟

 

رێبوار

 

نایه‌ڵێ ژانی‌ ژیان‌، تاوێ له‌ دنیا وه‌حه‌سێم‌

چاوه‌ڕێی‌ سێبه‌ری‌ مه‌رگم‌ كه‌ له‌ بنیا وه‌حه‌سێم‌

من‌ له‌ دووی‌ ژوانی‌ مه‌رگ‌ وا شه‌كه‌ت‌ و ئاواره‌م‌

دێم‌ له‌ نێو باوه‌شی‌ ئارام‌ و ئه‌منیا وه‌حه‌سێم‌

دڵ هه‌موو پڕ له‌ رقن‌، بۆیه‌ له‌ ژین‌ بێزارم‌

دێم‌ و باكم‌ نیه‌، به‌ڵكوو ته‌ك‌ و ته‌نیا وه‌حه‌سێم‌

دووره‌ ئاسۆگی‌ ئه‌وین‌ و شه‌به‌قم‌ لێ بزره‌

هه‌ر ده‌ڕۆم‌، تا له‌ هه‌واری‌ دڵی‌ ونیا وه‌حه‌سێم‌

رێگه‌ رژد و هه‌ڵه‌ته‌، لێمی‌ بڕی‌ هێز و بڕست‌

ماومه‌وه‌، رێ ببڕم‌، بێمه‌وه‌ من‌، یا وه‌حه‌سێم‌؟!

چاوه‌بڕكێنه‌ له‌ گه‌ڵ رۆحم‌ ئه‌كا شۆخی‌ مه‌رگ‌

تاوه‌كوو بچم‌ و له‌ زه‌نوێری‌ به‌ژنیا وه‌حه‌سێم‌

شه‌رته‌ قه‌ت‌ ده‌س‌ له‌ به‌رۆی‌ گه‌رم‌ و گوڕی‌ هه‌ڵنه‌گرم‌

با له‌ پاوانی‌ دڵی‌ سه‌وز و مه‌زنیا وه‌حه‌سێم‌

خو شه ویستی